„Prawnik kontynuujący karierę po aplikacji ma prawo do ulgowego ZUS” – artykuł Magdaleny Januszewskiej w „Dzienniku Gazecie Prawnej”
06-11-2014
Adwokat i radca prawny przez dwa lata od założenia działalności mogą opłacać preferencyjne składki. Dalsza współpraca z byłym pracodawcą nie wyklucza uprawnienia do niższych należności.
Po zdaniu egzaminu zawodowego, a następnie po złożeniu ślubowania, wielu prawników decyduje się na działalność na własną rękę. Problem w tym, że wielu z nich, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, nadal wykonuje czynności na rzecz kancelarii lub firm, w których dotychczas pracowali na etatach ? jako prawnicy – aplikanci. Czy w takim razie zachowują prawo do ulgi z tytułu rozpoczęcia działalności gospodarczej, o której mowa w art. 18a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej: u.s.u.s.)? Z orzecznictwa sądów i wydawanych przez ZUS interpretacji indywidualnych wynika, że tak.
Z uchwały Sądu Najwyższego z 10 kwietnia 2013 r. (sygn. akt II UZP 2/13) wynika, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe adwokata wykonującego działalność gospodarczą na postawie przepisów ustawy z 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 146, poz. 1188 ze zm.) w okresie pierwszych 24 miesięcy od dnia rozpoczęcia wykonywania tej działalności może stanowić zadeklarowana kwota, nie niższa niż 30 proc. kwoty minimalnego wynagrodzenia (art. 18a ust. 1 u.s.u.s.), także wówczas gdy działalność tę wykonuje na rzecz byłego pracodawcy, u którego był zatrudniony jako aplikant adwokacki (art. 18a ust. 2 pkt 2 u.s.u.s.). Sąd wskazał także, iż obowiązki i uprawnienia (także procesowe) aplikanta adwokackiego w trakcie aplikacji, zasadniczo różnią się od czynności wykonywanych przez adwokata w ramach świadczenia przez niego pomocy prawnej, co wynika bezpośrednio z przepisów prawa o adwokaturze. Aplikacja to bowiem przede wszystkim forma nauki zawodu, mająca na celu przygotowanie do pełnienia samodzielnej funkcji adwokata.
Z kolei wyrok SN z 12 lutego 2013 r. (sygn. akt II UK 184/12), wskazuje, że wykonywanie przez radcę prawnego prowadzącego samodzielną kancelarię radcowską w ramach nowo otwartej działalności gospodarczej obsługi prawnej na rzecz tego pracodawcy, u którego pracował jako prawnik (aplikant) bez wpisu na listę radców prawnych, nie jest wykonywaniem czynności wchodzących w zakres działalności gospodarczej w rozumieniu art. 18a ust. 2 w związku z art. 8 ust. 6 pkt 1 u.s.u.s.
ZUS w wydawanych interpretacjach indywidualnych stoi na stanowisku, że fakt odbywania aplikacji w trakcie stosunku pracy nie uzasadnia twierdzenia, że radca prawny lub adwokat wykonywał w ramach stosunku pracy na rzecz pracodawcy czynności obecnie wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej. W konsekwencji przedsiębiorca rozpoczynając po raz pierwszy prowadzenie działalności gospodarczej oraz wykonując działalność na rzecz byłego pracodawcy, przy czym czynności wchodzące w jej zakres nie pokrywają się z zakresem wykonywanych w ramach stosunku pracy łączącym przedsiębiorcę z byłym pracodawcą, ma prawo do opłacania składek od preferencyjnej podstawy.
Więcej na stronach „Dziennika Gazety Prawnej”