„Zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy płatne jak urlop” – artykuł Magdaleny Januszewskiej w czasopiśmie „Rachunkowość i Podatki”

05-01-2016

– Wypowiadam umowę o pracę pracownikowi, który ma ruchome składniki wynagrodzenia. Chcę go jednocześnie zwolnić z obowiązku świadczenia pracy. Jak obliczyć wynagrodzenie?

Dotychczas zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia nie było regulowane w kodeksie pracy. Było natomiast stosowane w praktyce i uznawane w orzecznictwie, choć niejednolicie  (zob. wyroki SN z dnia 26 kwietnia 2011 r. II PK 302/10, z 13.03.2013 II PK 214/12). Można było bowiem spotkać pogląd, że zwolnienie ze świadczenia pracy jest pogorszeniem sytuacji pracownika. Wskazywano także, że takiego zwolnienia nie można utożsamiać z urlopem wypoczynkowym.

Optymalną formą było więc porozumienie się w tej kwestii z pracownikiem i wskazanie w piśmie, że podczas okresu wypowiedzenia (we wskazanych dniach) będzie on zwolniony z obowiązku świadczenia pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. W piśmie takim wolno zawrzeć także warunki zwolnienia, w tym w szczególności określenie wysokości ekwiwalentu pieniężnego za okres zwolnienia.

To bowiem ta kwestia budziła dotychczas największe wątpliwości ? jak obliczyć pracownikowi wynagrodzenie za ten czas, szczególnie gdy składa się ono ze zmiennych składników. Przyjmowano, że gdy pracownik godzi się na zwolnienie ze świadczenia stosunku pracy, to powinien otrzymać wynagrodzenie takie, jak gdyby pracował, czyli wynagrodzenie urlopowe. W niektórych wypadkach w orzecznictwie dopuszczało się tzw. wynagrodzenie przestojowe – gdy uznamy, że pracownik zwolniony przez pracodawcę z obowiązku świadczenia pracy doznaje przeszkód w jej wykonywaniu z przyczyn dotyczących pracodawcy art. 81 § 1 k.p., zob. wyrok SN z 16.06.2005 r. I PK 260/04).

Od 22.02.2016

Sytuacja zmienia się od 22.02.2016 r. Z tym dniem wchodzi w życie nowy przepis – art. 36² k.p. Stanowi on, że w związku z wypowiedzeniem umowy o pracę pracodawca może zwolnić pracownika z obowiązku świadczenia pracy do upływu okresu wypowiedzenia. W okresie tego zwolnienia pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.

Ustawodawca zaakceptował więc często stosowaną praktykę. Pracodawca może na mocy tego przepisu jednostronnie zwolnić pracownika z wykonywania pracy, nie potrzebuje do tego ani jego zgody ani porozumienia.  Ważne, aby w tym czasie pracownik zachował prawo do wynagrodzenia. Co prawda k.p. nie wskazuje, o jaką płacę chodzi, ale wynika to z przepisów wykonawczych.

Więcej w czasopiśmie „Rachunkowość i Podatki” nr 1/2016 s. 53