„Rząd przyciął zasiłki opiekuńcze – już od poniedziałku” – wypowiedź Magdaleny Januszewskiej w artykule G.J. Leśniak w Prawo.pl
20-05-2020
25 maja rodzice dzieci do lat 8 stracą prawo do dodatkowego zasiłku opiekuńczego z powodu zamknięcia żłobka, przedszkola, klubu dziecięcego czy szkoły. Prawo do niego zachowają tylko ci, którzy wychowują pociechy z niepełnosprawnościami do 18 roku życia, w tym funkcjonariusze służb i rolnicy. To nie tylko niespodziewany kłopot dla rodzin, ale także dla samorządów, które czeka zalew dzieci wracających do przedszkoli.
Gros rodziców, którzy w czasie epidemii zostali w domu z dziećmi, z uwagi na zamknięte żłobki, przedszkola, kluby dziecięce i szkoły – jest przekonanych, że zasiłek opiekuńczy przedłużono im do 14 czerwca. Tymczasem z przepisów wynika, że istotnie go ograniczono – ustalił serwis Prawo.pl. Większość rodziców będzie miała zaledwie trzy dni, żeby zorganizować opiekę nad swoim dzieckiem od najbliższego poniedziałku. Pozostanie im albo wystąpienie o zasiłek opiekuńczy na ogólnych zasadach – o ile mają jeszcze do niego prawo, albo zatrudnienie do pomocy np. dziadków. W ostateczności mogą wziąć kilka dni urlopu, żeby poukładać swoją sytuację rodzinną.
Ustawa ogranicza prawo do zasiłku
Dlaczego wielu rodziców straci prawo do zasiłku opiekuńczego akurat od poniedziałku, 25 maja? Otóż tego dnia wchodzi w życie art. 46 ustawy z 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz.U. z 2020 r., poz. 875). Przepis ten wprowadza zmiany do ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, popularnie zwanej ustawą w sprawie COVID-19. W tym także do art. 4 i art. 4a, które regulują właśnie dodatkowy zasiłek opiekuńczy na dziecko.
Od 25 maja świadczenie to, na mocy zmienionego art. 4 ust. 1 i art. 4a ust. 1, z powodu zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola, szkoły lub innej placówki, do których uczęszcza dziecko, albo niemożności sprawowania opieki przez nianię lub dziennego opiekuna z powodu COVID-19, będzie przysługiwało wyłącznie osobom zwolnionym z wykonywania pracy i funkcjonariuszom zwolnionym od pełnienia służby z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności do ukończenia 18 lat albo dzieckiem z orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego. A na mocy nowego ust. 1b – także osobie, która musi osobiście sprawować opiekę nad dorosłą osobą niepełnosprawną również w przypadku otwarcia placówek, o których mowa w tych przepisach, w czasie trwania COVID-19.
Zmienione zaś brzmienie ust. 1 w art. 4a zapewnia też prawo do dodatkowego zasiłku opiekuńczego rolnikom, którzy będą zmuszeni do osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności do ukończenia 18 lat albo dzieckiem z orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego.
W każdym tym przypadku dodatkowy zasiłek opiekuńczy będzie przysługiwał osobom uprawnionym przez okres nie dłuższy, niż 14 dni.
Co ciekawe, 14 maja rząd wydał rozporządzenie w sprawie określenia dłuższego okresu pobierania zasiłku opiekuńczego w celu przeciwdziałania COVID-19 (Dz.U, z 2020 r., poz. 856), które weszło w życie z dniem ogłoszenia, z mocą od 25 maja 2020 r. Zgodnie z jego par. 1, zasiłek opiekuńczy, o którym mowa w art. 4a ust. 1 ww. ustawy z 2 marca 2020 r. w sprawie COVID-19, przysługuje przez okres na jaki zostały zamknięte żłobki, kluby dziecięce, przedszkola, szkoły oraz inne placówki lub w związku z niemożnością sprawowania opieki przez nianie lub opiekunów dziennych z powodu COVID-19, jednak nie dłużej, niż do dnia 14 czerwca 2020 r. Zasiłek będzie przysługiwał także w sytuacji, gdy niemożliwe będzie zapewnienie opieki przez żłobek, klub dziecięcy czy przedszkole oraz inną placówkę lub podmiot zatrudniający dziennych opiekunów z powodu czasowego ograniczenia funkcjonowania tych placówek w związku z COVID-19. Dostaną go też rolnicy.
– Jak wynika z brzmienia nowelizacji przepisów o dodatkowym zasiłku opiekuńczym, które wchodzą w życie 25 maja na podstawie tarczy antykryzysowej 3, uprawnienie do zasiłku zostanie ograniczone ogólnie rzecz biorąc do sprawowania opieki nad dziećmi niepełnoprawnymi, ponieważ nowelizacja usuwa z tych przepisów odesłanie wskazujące na dzieci do lat 8. To właśnie do tych przepisów odsyła rozporządzenie z 14 maja. W efekcie nie wszyscy skorzystają na przedłużonym do 14 czerwca 2020 r. – na mocy rozporządzenia Rady Ministrów – dodatkowym zasiłku opiekuńczym – mówi Piotr Nietrzpiel, radca prawny z kancelarii Wojewódka i Wspólnicy. Bo, jak tłumaczy, rozporządzenie odsyła do przepisu, który z dniem 25 maja, czyli dniem rozpoczęcia wywierania skutków przez rozporządzenie, też ulegnie zmianie.
Mec. Nietrzpiel zwraca przy tym uwagę na art. 67 ustawy z 14 maja, który odsyła w zakresie wymiaru zasiłku do nowego brzmienia przepisów – zresztą z błędem, gdyż art. 4a ust. 2 dotychczasowej ustawy nie uległ zmianie.
Ww. przepis art. 67 stanowi bowiem, że dodatkowy zasiłek opiekuńczy, o którym mowa w art. 4 ust. 1 i 1a ustawy zmienianej w art. 46, oraz zasiłek opiekuńczy, o którym mowa w art. 4a ust. 1 tej ustawy, przysługuje od dnia 25 maja 2020 r., w wymiarze odpowiednio wskazanym w art. 4 ust. 1 i 1a oraz art. 4a ust. 2 ustawy zmienianej w art. 46 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.
– Dziwna jest ta legislacja. Mamy pewien rozdźwięk pomiędzy tym, co wynika z przepisów, a stanowiskiem rządzących, gdyż choćby Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zapewnia na swojej stronie o przedłużeniu prawa do dodatkowego zasiłku opiekuńczego. Wygląda na to, jakby samo ministerstwo zapomniało o zmianie ustawy – podkreśla mec. Piotr Nietrzpiel.
– Dodatkowy zasiłek opiekuńczy nie będzie już tak powszechny, jak na początku. Rozporządzenie Rady Ministrów w żaden sposób nie zmienia ustawy – mówi mec. Magdalena Januszewska.
Samorządy boją się wzrostu liczby dzieci
Eksperci, z którymi rozmawialiśmy, nie mają wątpliwości, że po odmrożeniu przedszkoli z dniem 6 maja należało się spodziewać likwidacji dodatkowego zasiłku opiekuńczego. Teraz jednak rodzice dzieci do lat 8 zostali praktycznie z dnia na dzień postawieni przed koniecznością szybkiego zorganizowania opieki nad dziećmi.
– Jeśli rodzic nie ma możliwości pracy zdalnej, to pozostaje opieka dziadków, niania albo urlop wypoczynkowy. Chyba, że rodzic ma jeszcze w zanadrzu do wykorzystania jakieś dni z 60 przysługujących na opiekę nad dzieckiem w ramach zasiłku opiekuńczego. Zapewne nie wszyscy rodzice będą chcieli posyłać dzieci do żłobków i przedszkoli w obawie przez zakażeniem. Może być jednak część rodziców, która będzie chciała skorzystać z opieki instytucjonalnej, a wprowadzony w placówkach reżim sanitarny to utrudni – mówi mec. Magdalena Januszewska.
W dobie obostrzeń związanych z epidemią koronawirusa samorządy obawiają się gwałtownego wzrostu liczby dzieci, których rodzice będą chcieli posłać do przedszkola z chwilą likwidacji dodatkowego zasiłku opiekuńczego.
Czytaj więcej https://www.prawo.pl/kadry/dodatkowy-zasilek-opiekunczy-z-powodu-zamkniecia-przedszkoli,500427.html
Czytaj także https://www.prawo.pl/kadry/dodatkowy-zasilek-opiekunczy-kto-straci-prawo-do-swiadczenia-po,500470.html