„Pracodawcy rzadziej zlecą wykonywanie badań lekarskich” – artykuł Magdaleny Januszewskiej w czasopiśmie „Rachunkowość i podatki”

01-03-2015

Przyjmujący nowych pracowników nie zawsze będą kierować ich na wstępne badania lekarskie.

 Taki skutek przyniesie od 1.04.2015 r. nowelizacja art. 229 Kodeksu pracy wprowadzona ustawą z 7.11.2014 r. o ułatwieniu wykonywania działalności gospodarczej (DzU poz. 1662).

Zasadniczo wstępnym badaniom lekarskim nadal podlegają:

1) osoby przyjmowane do pracy;

2) pracownicy młodociani przenoszeni na inne stanowiska pracy i inni pracownicy przenoszeni na stanowiska pracy, na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe.

Dalej zatrudniony

Od tej zasady wprowadzono jednak więcej wyjątków, niż było ich dotychczas.

Wstępnym badaniom nie podlegają przede wszystkim osoby przyjmowane ponownie do pracy u tego samego pracodawcy na to samo stanowisko lub na stanowisko o takich samych warunkach pracy w ciągu 30 dni po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniego stosunku pracy z tym pracodawcą. Dotychczas w przepisie byłą mowa o rozwiązaniu poprzedniej umowy o pracę. Zmiana jest więc niewielka, ale istotna dla tych, których podstawą stosunku pracy nie jest umowa o pracę, ale np. powołanie. Według nowych przepisów każdy pracownik, a nie tylko ten zatrudniony na podstawie umowy o pracę, może korzystać z dobrodziejstwa niewykonywania badań przy nawiązywaniu kolejnych po sobie stosunków pracy.

Nowy pracownik

Istotną nowością, która będzie mieć największe praktyczne znaczenie, jest możliwość ?korzystania? przez pracodawcę z badań zleconych przez poprzedniego zatrudniającego.

W myśl nowych przepisów, nie muszą bowiem wykonywać badań wstępnych osoby przyjmowane do pracy u innego pracodawcy na dane stanowisko w ciągu 30 dni po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniego stosunku pracy, jeżeli przedstawią pracodawcy aktualne orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do pracy w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie, a pracodawca ten stwierdzi, że warunki te odpowiadają warunkom występującym na danym stanowisku pracy, z wyłączeniem osób przyjmowanych do wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych.

Podobnie nie trzeba będzie zlecić badania przyjmując do pracy osobę, która jednocześnie pozostaje w stosunku pracy z innym pracodawcą.

Liczą się warunki pracy

W praktyce oznacza to, że zatrudniając nowego pracownika, zamiast automatycznie kierować go na badanie, należy poprosić go o orzeczenie lekarskie, na podstawie którego nie stwierdzono przeciwskazań do pracy u poprzedniego pracodawcy ? oczywiście pod warunkiem, że pomiędzy stosunkami pracy nie minęło więcej niż 30 dni. Nie wystarczy jednak aktualność takiego orzeczenia. Musi ono ?pokrywać? się zakresem warunków pracy z tymi, wymaganymi na nowej posadzie. Pracodawca musi więc to sprawdzić, a w razie gdy zakresy te się nie pokrywają ? musi zlecić wykonanie badań wstępnych.

Nowy pracodawca nie musi kierować na badania wstępne, jeżeli osoba przedstawi orzeczenie lekarskie odnoszące się do stanowiska pracy u poprzedniego pracodawcy i na stanowisku tym występowały czynniki środowiska pracy takie same jak u nowego pracodawcy, a ich poziom był co najmniej taki jak na nowym stanowisku. Ważne będzie więc porównanie warunków pracy u poprzedniego i aktualnego pracodawcy.

Bez względu na zakres i aktualność orzeczenia lekarskiego pracodawca musi zlecić wykonanie wstępnych badań lekarskich, gdy przyjmuje osobę do wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych.

Wydaje się jednak, że pozytywny skutek tej nowelizacji będzie odroczony w czasie. Tylko orzeczenia lekarskie wydane w myśl nowych przepisów będą dla pracodawcy podstawą do rezygnacji z kierowania na wstępne badania przyjmowanej do pracy osoby. Jeśli zatrudniany będzie mieć ważne jeszcze zaświadczenie lekarskie, ale wydane w myśl starych przepisów, to i tak trzeba go na wstępne badania skierować.

Wzory skierowań i orzeczeń

Nadal pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku ? ale w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie. Ma także obowiązek przechowywania orzeczeń lekarskich. W związku z tym, że od 1.04.2015 r. kluczowego znaczenia nabierają wspomniane warunki pracy, zmianie ulegną przepisy wykonawcze, tzn. rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z 30.05.1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz.U. nr 69 poz. 332 ze zm.).

Więcej w czasopiśmie „Rachunkowość i podatki” nr 3/2015