„Zlecenie i umowa o pracę w spółkach powiązanych” – artykuł Magdaleny Januszewskiej w „Rachunkowość i Podatki”

13-02-2018

Trzeba zapłacić składki od zlecenia, gdy zatrudniony w innym podmiocie nie osiąga minimalnego wynagrodzenia. Jeśli je osiąga, ubezpieczenia społeczne ze zlecenia są dobrowolne.

W 2 spółkach prawa handlowego wspólnikami są te same osoby. Zatrudnieni na umowy o pracę w jednej spółce są jednocześnie zleceniobiorcami w drugiej – i odwrotnie. Spółki nie podpisały umowy o świadczeniu wzajemnych usług. Pojawiła się wątpliwość, czy fakt, że te same osoby są wspólnikami w obu spółkach, powoduje, że dochodzi do świadczenia usług na rzecz tego samego podmiotu i jak w tej sytuacji zgłaszać pracowników do ubezpieczeń.

ZUS uznał, że skoro w opisanym przypadku każda ze spółek występuje w obrocie prawnym jako spółka prawa handlowego i ma status przedsiębiorcy, to są one odrębnymi podmiotami. Zastosowanie mają więc ogólne zasady oskładkowania zatrudnionych w przypadku zbiegu tytułów do ubezpieczeń.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 11 ust. 1 i art. 12 ust. 1 usus pracownicy podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu. Z kolei wg art. 6 ust. 1 pkt 4 oraz art. 12 ust. 1 usus obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym oraz wypadkowemu podlegają osoby fizyczne, wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej, zlecenia albo innej o świadczenie usług, do której zgodnie z Kc stosuje się przepisy dotyczące zlecenia. Ubezpieczenie chorobowe ma dla nich charakter dobrowolny (art. 11 ust. 2 usus).

Dla celów ubezpieczeń społecznych za pracownika uważa się nie tylko osobę pozostającą w stosunku pracy, ale także wykonującą pracę na umowę zlecenia albo o dzieło, jeżeli zawarła ją z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na jego rzecz. Taka osoba podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym jak pracownik.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 usus osoby zatrudnione na umowy o pracę, spełniające jednocześnie warunki do objęcia ich obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z innych tytułów, są obejmowane ubezpieczeniami tylko ze stosunku pracy i z ww. umów cywilnoprawnych zawartych z pracodawcą (lub takich, w ramach których wykonują pracę na jego rzecz). Mogą one dobrowolnie, na swój wniosek, być objęte ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi również z innych tytułów. Przy czym jeżeli podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ze stosunku pracy w przeliczeniu na miesiąc jest niższa od obowiązującego minimalnego wynagrodzenia za pracę (2100 zł w 2018), takie osoby podlegają również obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innych tytułów, takich jak m.in. umowa zlecenia (art. 9 ust. 1a usus).

Gdy dochodzi do zbiegu tytułów do ubezpieczeń – umowy o pracę oraz wykonywanej w innym podmiocie niż własny pracodawca umowy zlecenia (która nie jest wykonywana na rzecz własnego pracodawcy) – przy ustaleniu tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych istotna jest wysokość podstawy wymiaru składek ze stosunku pracy w przeliczeniu na miesiąc. Jeżeli dana osoba ma w umowie o pracę zagwarantowane wynagrodzenie w kwocie co najmniej równej minimalnemu, posiadanie przez nią dodatkowego, pozapracowniczego tytułu do ubezpieczeń społecznych (tu umowy zlecenia) ma charakter dobrowolny tak długo, jak długo trwa stosunek pracy.

Więcej w miesięczniku „Rachunkowość i Podatki” nr 2/2018 lub na stronach internetowych miesięcznika